Մի Հայաստան ու մի ,,Կիլիկիա,,

Մեր երկիրը գնալով նմանվում է Կիլիկիա ավտոկայանի զուգարանին : Զուգարանը գտնվում է ահավոր վատ վիճակում, բայց վճարովի է : Դեռ ներս չմատած, կարող են քեզ վրա գոռալ ու ասել . “Արա՛, բա փողը տո՛ւր, նոր ներս մտիր”: Մտնում ես ներս ու ոտքդ դնելու տեղ չկա: Էդ անխնամ, ավերակ, կեղտոտ վիճակից և քո արած գործից էլ ես հիասթափվում: Վերջում մնում են “վատ հիշողություններն” ու վրադ քաշված հոտը: Ու էդպես էլ չես հասկանում, թե վերջը ինչի՞ համար ես փող տալիս, դրանց արած գործն ի՞նչ է:

Նույն վիճակն էլ երկրում է տիրում: Երկիրը գտնվում է անխնամ վիճակում, ու ոտքդ դեռ մի տեղ չդրած, հարկայինը մի կողմից, ոստիկանությունն ու ավտոտեսչությունը, ու ինչքան որ չինովնիկական կառույց գոյություն ունի մենակ գոռում են թե` “Արա՛, բա փողը՞, փողը տո՛ւր, նոր մտի”: Ու դու էդպես էլ չես հասկանում, թե ինչի՞ համար ես փող տալիս, կամ սրանց արած գործն ի՞նչ է: Այս ամենից հետո, քեզ մոտ մնում է միայն արածդ գործից հիասթափությունը, անդուր հիշողությունն ու վրադ քաշված անդուր հոտը:

Վահան Պողոսյան

Վեր. Վահան Պողոսյան

Կողոսացիս 1: 10-11

Բնապահպանական խնդիրներից

Երկրաշարժից հետո մեր քաղաքում շները կատաղել էին ու սովից անընդհատ հաչում էին: Բնականաբար հաչոցը խանգարում  էր քնելուն ու նյարդայնացնում էր առանց այն էլ սթրես տարած ժողովրդին: Դե մյուս կողմից էլ վտանգավոր էին... Սկզբում քար էինք գցում, գոռգոռում էինք, իսկ տանից դուրս գալուց ձեռքերս փայտ էինք վերցնում` շներից պաշտպանվելու համար... Բայց հետո սովորեցինք: Ասում էինք.<< Հիմա շուն են թող հաչեն էլի>>: Մեծերն ասում էին, որ եթե շները սկսել են մարդկանց վրա հարձակվել , ուրեմն կամ սով է սպառնում երկրին կամ էլ պատերազմ.....Ու էդպես էլ եղավ` համ սով սկսվեց, համ  էլ պատերազմ:

  Տարիներն անցան: Շների հաչոցն ու հարձակումները տարբեր երանգներ ստացան: Սակայն չդադարեց: Քաղաքակիրթ երկրներում սովորաբար շներին ստերիլիզացնում են , որպեսզի չբազմանան: Մեզ մոտ մնում է միայն, որ  քարը ձեռքդ պահես: Բայց դե հիմա շուն են թող հաչեն էլի: Մնում է հուսալ, որ մի օր կդառնանք քաղաքակիրթ երկիր: Բայց թէ քաղաքակիրթը ո՞րն է: Այ օրինակ, Ստամբուլում ստերիլիզացնում են և նշան դնում: Մենք նշան չենք դնում և ոչ էլ ստերիլիզացնում, բայց գույնով ու տեսակով արդեն տարբերում ենք ու նույնիսկ անունով էլ գիտենք` կարելի է ասել գիտենք, ով ում շունն է: 

  Ու հիմա շները սկսել են նորից մարդկանց վնասել: Ուրեմն սով է սկսվելու, թեպետ <<սով>> կա Հայաստանում, կամ էլ ինչ որ քաղաքական գործընթաց է և շների միջոցով փորձում են շեղել մարդկանց ուշադրությունը : Անսովոր մարդկանց համար այդ հաչոցը մի քիչ նյարդայնացնում է: Բայց մենք սովորել ենք... հիմա շուն են, թող հաչեն էլի... <<Շունը քարավանին ի՞նչ պիտի վնասի>>:

  Մի այսպիսի պատմություն կա: Մի անգամ շունը գալիս է Առյուծի մոտ և ասում է.<<Արի կռվենք>>: Սակայն Առյուծը մերժում է: Այսպես մի քանի անգամ գալ-գնալուց հետո, մի օր էլ շունն ասում է.<< Եթե չգաս և ինձ հետ չկռվես, ես անբողջ քաղաքի շների կհավաքեմ, քեզ կչարախոսեմ, կբամբասեմ ու  կասեմ և լուր կտարածեմ, որ ես կռվել եմ քեզ հետ ու  հաղթել եմ>>: Առյուծն էլ հանգիստ ասում է. << Ավելի լավ է շներն ինձ չարախոսեն ու բանբասեն, քան թէ Առյուծներն ինձ ծաղրեն և ասեն , թե Ես այնքան եմ իջել, որ հասել եմ շների մակարդակին և  նրանց հետ եմ  կռվել >>:

  Այս ամենից արժե մի լավ դաս քաղել... հիմա շուն են թող հաչեն էլի:

Մոտ 90 տարի առաջ որոշեցին շներից մարդ ստանալ: Բուլգակովն է գրում այդ մասին , բայց թէ ի՞նչ ստացվեց ,բոլորս էլ տեսանք, որ դրանից մի լավ բան չստացվեց: 

 Դրա համար էլ շները պիտի հաչեն, քարավանները շարժվեն, իսկ Առյուծներն էլ թող թագավորեն....Բա... էսպիսի բաներ...

Билл Джонсон - Место отдыха

Նրան տեղափոխել են հոգեբուժարան:

Տարիներ առաջ, երբ ես նոր էի սկսել իմ հոգևոր ծառայությունը, ինձ և իմ կնոջը մի ընտանիք հրավիրեց իրենց տուն: Տան աղջիկը հիվանդ էր: Իր սիրած տղայից բաժանվելու պատճառով հոգեկան խանգարում էր ստացել: Նրա մոտ սկսվել էր հետապնդման վախը: Հնարավոր չէր հետը զրուցել: Նա ասում էր, որ իր ընտանիքի կամ սիրո քայքայման պատճառը Գորբաչովն ու Ելցինն էին , ու որ իրենք հրաման են ստացել Բրեժնևից: Հետո ավելի հստակ աղբյուրներից ճշտել էր, որ դա Ամերիկայի ու Մեծ Բրիտանիայի գաղտնի հետախուզական գործակալությունների արած գործն էր: Դուռը թակելիս նա ասում էր. << Եկել են ինձ վերացնելու: Նրանք ուզում են ինձ կործանել և հետո կանցնեն ազգը կործանելուն: Բոլորը լրտեսներ են , բոլորը կաշառված են, բոլորի նպատակը ինձ սպանելն է: Ես գիտեմ Բուշը ասել է նրան   կամ վերբովկա եք անում կամ վերացնում եք: Բոլորը մեր թշնամիներն են …...>> և այլ բաներ: Երբ ուզում էի իր համար աղոթել, նա կասկածանքով ասաց, թէ << ես գիտեմ դրանք հատուկ կոդավորված բառեր են , ինձ վերբովկա անելու համար>>: Իրականում իր խնդիրը հոգեբանական էր,  ուղղակի մերժվածության հետևանք: Ուրիշներն էլ ասում էին, որ դա իր մոտ ժառանգական է: Այդ աղջիկը ժամանակին եղել էր երաժշտության , կարծեմ դաշնամուրի, ուսուցչուհի: Բայց ընտանեկան խնդիրների պատճառով իր մոտ սկսվել էր ցայտուն արտահայտված շիզոֆրենիա, որը դրսևորվում էր հետապնդման վախով: Կարճ ժամանակ հետո ես լսեցի, որ նրան տեղափոխել են հոգեբուժարան:
 Վերջը, ասածս ի՞նչ է …..ստեղծում են կարծիք, թէ բոլորը թշնամի են և ամբողջ աշխարհի մարդկությունը, կենտրոնացած է մի մտքի վրա, այն է, թէ ինչպես կործանեն Հայ կրոնասեր ակտիվիստին: Որից հետո կանցնեն ազգը կոծանելուն: Ես մտածում եմ, որ մեր <<Հայաստանի հասարակական կարծիքների ձևավորման և պրոպագանդման բաժինի վարիչը>> այդ աղջիկն է եղել կամ հիմա նա է : Կարո՞ղ է … Եսի՞մ....